Trzecie zęby trzonowe tzw. ósemki potocznie nazywane zębami mądrości są ostatnimi zębami w łukach szczęki i żuchwy, które nie posiadają odpowiedników w mlecznym uzębieniu. Najczęściej wyrzynają się między 17 a 25 rokiem życia, kiedy szczęka i żuchwa są już w pełni ukształtowane. Okres ten zbiega się z końcem edukacji i wkraczaniem w dorosłe życie, czyli czasem, w którym teoretycznie powinniśmy być mądrzejsi, dojrzalsi – stąd zwyczajowa nazwa „zęby mądrości” . Proces wyrzynania ósemek postępuje stopniowo i może trwać nawet kilkanaście lat. Stąd u niektórych osób ósemki ujawniają się dopiero w wieku 35 – 40 lat. Nie u wszystkich jednak dochodzi do wyrzynania się zębów mądrości, zdarzają się przypadki, że pozostają w kości, co jest uwarunkowane zmianami ewolucyjnymi z budowie twarzoczaszki.
Warto wiedzieć, że trzecie zęby trzonowe są pozostałością po naszych przodkach, którym duże szczęki były potrzebne do właściwego przeżuwania i rozdrabniania surowego mięsa. Wraz z upływem czasu uległy one zmniejszeniu, stąd też aktualnie wiele osób ma trudności, aby pomieścić w łuku więcej niż 28 zęby.
Z tego względu często w jamie ustnej dorosłego człowieka nie ma wystarczającej ilości miejsca na ich prawidłowe wyrżnięcie. Zęby mądrości, jeśli są prawidłowo wyrżnięte, pełnią taką sama funkcje jak pozostałe zęby trzonowe, czyli są potrzebne do właściwego rozdrabniania i przeżuwania pokarmów.
Spis treści
Wpływ ósemek na stan zdrowia w jamie ustnej
Dość często zdarzają się komplikacje związane z wyrzynaniem się zębów mądrości. Ze względu na mało miejsce w łuku zębowym, często ósemka wyrasta pod nieodpowiednim kątem, zdarza się również, że jest całkowicie odwrócona, co wywołuje stan zapalny w jamie ustnej oraz nasilające dolegliwości bólowe, które utrudniają normalne funkcjonowanie. W takiej sytuacji konieczna jest niezwłoczna wizyta u dentysty, który po wykonaniu niezbędnej diagnostyki, zakwalifikuje Pacjenta do chirurgicznego zabiegu ekstrakcji (usunięcia) kłopotliwej ósemki.
Z uwagi na fakt, iż trzecie zęby trzonowe zajmują dodatkowe miejsce w łuku zębowym, dochodzi do różnych dysfunkcji w jamie ustnej, m.in. powstawania wad zgryzu. Wynikają one z tego, że pozostałe uzębienie zaczyna się przesuwać, powodując stłoczenia, które wymagają przeprowadzenia leczenia ortodontycznego. W przypadku prawidłowego ułożenia zębów mądrości w łuku zębowym, ewentualna prewencyjna ekstrakcja nie jest konieczna, natomiast warto mieć na uwadze kwestie higieniczne, które w przypadku dość problematycznego położenia ósemek mogą niektórym osobom sprawiać trudności, co przyczynia się do rozwoju ognisk próchnicy. Ze względu na to, że ósemki znajdują się w tylnej części jamy ustnej, nie każdy jest w stanie dotrzeć do nich szczoteczką i precyzyjnie oczyścić całą ich powierzchnię wraz z przestrzeniami międzyzębowymi. Może to prowadzić do nawarstwiania się kamienia nazębnego, który powoduje rozwój bakterii próchniczych i choroby przyzębia.
Posiadacze problematycznych ósemek muszą na co dzień mierzyć się z wieloma trudnościami, do których najczęściej należą:
- silne dolegliwości bólowe,
- obrzęk i ból błony śluzowej policzków i dziąseł,
- ściskoszczęk,
- nawracające stany zapalne w jamie ustnej (m.in. tworzenie się torbieli),
- problemy ze spożywaniem pokarmów,
- trudności w utrzymaniu prawidłowej higieny jamy ustnej,
- problemy ortodontyczne (np.stłoczenia zębów).
Kiedy konieczne jest usunięcie zębów mądrości?
Decyzja o ekstrakcji ósemek jest przeprowadzona w oparciu o precyzyjną diagnostykę oraz wywiad z Pacjentem. W niektórych sytuacjach jest ona nieunikniona do przywrócenia prawidłowych funkcji w jamie ustnej oraz pozbycia się dolegliwości bólowych, które utrudniają, a czasem wręcz uniemożliwiają wykonywanie codziennych czynności. Jednym ze wskazań do ekstrakcji trzecich zębów trzonowych są zaawansowane zmiany próchnicowe, wymagające leczenia kanałowego, które ze względu na anatomią trzecich trzonowców, a także utrudniony dostęp do nich, nie zawsze są skuteczne. Nawracające stany zapalne w jamie ustnej również kwalifikują Pacjenta do zabiegu ekstrakcji ósemki. Problem ten występuje przy częściowo wyrżniętych zębach mądrości, które ze względu na swoje położenie, powodują utrudnienia w codziennej higienie. Dotarcie do przestrzeni międzyzębowych oraz ich precyzyjne oczyszczenia w takim przypadku jest problematyczne. Na skutek tego dochodzi do nagromadzenia się bakterii i rozwoju stanu zapalnego dziąseł, na których mogą powstawać torbiele. Zwykle towarzyszy im silny ból oraz obrzęk błony śluzowej policzków i dziąseł, który czasem wręcz uniemożliwia codzienne funkcjonowanie, np. spożywaniu pokarmów. W wyniku rozwoju stanu zapalnego, może nawet dojść do podrażnienia mięśni, które są odpowiedzialne za prawidłowy proces żucia. W ten sposób dochodzi do szczękościsku, który powoduje znaczne trudności w otwieraniu ust. Zęby mądrości nieprawidłowo umiejscowione w łuku zębowym mogą przyczyniać się do powstawania wad ortodontycznych, np. stłoczenia. W skrajnych przypadkach, mogą nawet wrastać w policzek. Jedynym możliwym rozwiązaniem w tej sytuacji jest ich ekstrakcja, która umożliwia odzyskanie pełnej sprawności w jamie ustnej. Bardzo często ósemki są całkowicie lub częściowo zatrzymane. Pozostałe w kości trzonowce mogą być nieprawidłowo ułożone, co powoduje ucisk na pozostałe uzębienie. W tej sytuacji konieczne jest wykonanie zdjęcia RTG szczęki, które dokładnie zobrazuje położenie i anatomię problematycznej ósemki. Ekstrakcja trzecich zębów trzonowych może być również koniecznością w przypadku planowanego leczenia ortodontycznego bądź protetycznego.
Najczęściej decyzja o usunięciu zębów mądrości jest uwarunkowana dysfunkcjami w jamie ustnej oraz zaawansowanymi procesami chorobowymi, które nasilają bolesne dolegliwości. Nie zawsze jednak sytuacja z ekstrakcją ósemek jest jednoznaczna. W przypadku, gdy ósemki prawidłowo się wyrżnęły i umiejscowione w łuku zębowych, nie powodują żadnych dolegliwości, ich ewentualna ekstrakcja budzi kontrowersje.
Aby sprawdzić ułożenie trzecich trzonowców, konieczne jest wykonanie panoramicznego zdjęcia RTG, obrazującego wszystkie zęby w jednej płaszczyźnie, co daje informacje o ich wzroście i rozwoju, pomocną w zaplanowaniu dalszego postępowania.
Czy usuwanie zdrowych ósemek ma sens?
Niektórzy lekarze uważają, że profilaktyczne usunięcie trzecich trzonowców u osób poniżej 20 roku życia, może zapobiec komplikacjom w przyszłości. Chodzi o przewlekłe stany zapalne obejmujące tkanki sąsiadujące z trzecimi trzonowcami oraz większe ryzyko powikłań wśród osób w wieku dojrzałym. Chirurgiczne usunięcie zębów mądrości u młodej osoby przed 20 rokiem życia, ma zazwyczaj łagodniejszy przebieg, niż u dojrzałego Pacjenta. Wynika to z faktu, iż korzenie zębów w młodym wieku nie zdążyły się w pełni wykształcić, również uszkodzona tkanka goi się szybciej i łatwiej, jeśli ząb nie został zniszczony przez próchnicę lub nie występuje infekcja bakteryjna, która zwiększa ryzyko powikłań. Ewentualna decyzja o ekstrakcji zdrowej ósemki musi być jednak poprzedzona wspomnianym zdjęciem RTG, które prognozuje wzrost i rozwój trzecich trzonowców. Taka diagnostyka może być przeprowadzone u dzieci od 12. roku życia. Daje ona precyzyjną informację na temat zawiązków zębów oraz ich położenia. Po przeprowadzeniu dokładnej analizy konkretnego przypadku, nasz ekspert z pewnością doradzi najkorzystniejsze rozwiązanie dla danego Pacjenta.
Umów się na wizytę!
Jesteś posiadaczem problematycznej ósemki, która powoduje na co dzień bolesne dolegliwości? Zastanawiasz się, czy kwalifikuje się do usunięcia? Zapraszamy do DentiCo na wizytę konsultacyjną z naszym ekspertem, który po wykonaniu niezbędnych badań diagnostycznych zaproponuje najlepsze dla Ciebie rozwiązanie. Aby umówić się na wizytę, wystarczy wypełnić formularz albo zadzwonić pod numer +48 58 600 50 00.
