Kwasowa erozja szkliwa jest dość powszechnym zjawiskiem dotykającym osoby w różnym wieku. Wiąże się ona z utratą tkanek twardych zębów, powstałą na skutek działania kwasów, które znajdują się pożywieniu bądź są wynikiem chorób ogólnoustrojowych w organizmie, m.in. refluksu żołądkowo-przełykowego. Według ostatnio przeprowadzonych badań, kwasowa erozja szkliwa dotyka około 30% osób, z czego najwyższy odsetek dotyczy osób w młodych w przedziale 18-24 lata. Z pewnością duży wpływ ma na to ich styl życia, dieta i nawyki szkodliwe dla zębów.
Jaka jest geneza tej dolegliwości? Co możemy zrobić, aby jej zapobiec? Przyjrzyjmy się bliżej temu tematowi.
Spis treści
Kwasowa erozja szkliwa – na czym polega i jakie są jej przyczyny?
Kwasowa erozja zębów to stopniowy proces osłabienia i uszkadzenia szkliwa, a następnie utraty tkanek twardych zęba. Często powstaje na skutek nieprawidłowej diety połączonej z zaniedbaniami w zakresie prawidłowej higieny jamy ustnej. Długotrwała ekspozycja zębów na działanie kwasów zawartych w jedzeniu powoduje zmiany chemiczne w ich strukturze, które skutkują demineralizacją szkliwa i uszkodzeniami jego głębszych struktur.
Do najbardziej szkodliwych produktów spożywczych, których konsumpcję warto ograniczyć i zadbać o ich skuteczną neutralizację, należą :
- słodzone napoje gazowane i energetyczne;
- owoce (cytrusy, wiśnie, porzeczki) i soki cytrusowe;
- alkohole – zwłaszcza białe wino oraz drinki stanowiące mieszankę; napojów gazowanych, cytrusów oraz cukru;
- nadmierne spożycie warzyw takich jak: szczaw, brukselka czy szparagi.
Warto pamiętać, że wszystkie artykuły spożywcze, których pH wynosi poniżej 4,5 powodują erozję szkliwa, ponieważ w takim środowisku dochodzi do rozpuszczania się hydroksyapatytów, czyli związków, które budują szkliwo. Dlatego też osoby, w których jadłospisie znajdują się wyżej wymienione produkty powinny szczególnie zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej i przestrzegać kilku ważnych zasad, o których szerzej powiemy w dalszej części artykułu.
Kwasowa erozja szkliwa może mieć swoje źródło również w chorobach ogólnoustrojowych, do których zaliczamy min. refluks żołądkowo-przełykowy, bulimię oraz kserostomię (nadmierna suchość w ustach powstała na skutek zmniejszonej produkcji śliny). Ponadto kwasowa erozja szkliwa występuje często u alkoholików oraz osób przyjmujących środki psychotropowe (powodujące zaburzenia pracy ślinianek). Osłabienie szkliwa, w wyniku działania kwasów, może występować także u kobiet ciężarnych oraz osób zmagających się z bulimią i anoreksją, ze względu na częstsze wymioty.
Kwasowa erozja szkliwa – objawy
- nadwrażliwość na gorące i zimne pokarmy
- przebarwienia oraz charakterystyczne ubytki – płaskie i gładkie, które powstają w innych miejscach, niż zazwyczaj próchnica. Początkowo znajdują się na powierzchni żującej zębów bocznych oraz na podniebiennej powierzchni górnych siekaczy. Na powierzchniach stycznych, w obrębie bruzd, czy okolicy przyszyjkowej pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium. Wówczas cała struktura zębów ulega zmianom i stają się one matowe, a ich powierzchnia pofałdowana. Mocno uszkodzone zęby stają się wręcz przezroczyste.
W ostatnim stadium kwasy naruszają struktury w pobliżu miazgi zęba, czemu towarzyszą silne dolegliwości bólowe. Wówczas ząb często kwalifikuje się do leczenia kanałowego.
Jak zapobiegać kwasowej erozji szkliwa?
Kwasowa erozja szkliwa to proces nieodwracalny. Powstałe w jej wyniku ubytki mogą zostać jedynie wypełnione nowoczesnym, światłoutwardzalnym materiałem kompozytowym lub odpowiednią rekonstrukcją protetyczną (licówki, korony protetyczne). Dlatego kluczowe w tym przypadku są działania profilaktyczne oraz kształtowanie zdrowych nawyków związanych z dietą i higieną.
Znajomość kilku wskazówek może okazać się niezwykle pomocna i uchronić nasze zęby przed wytrawieniem spowodowanym działaniem kwasów.
- Ogranicz spożywanie produktów o pH poniżej 4,5: cytrusy, napoje gazowane i soki (szczególnie grejpfrutowe, pomarańczowe czy jabłkowe);
- Wyrób nawyk picia soków przez słomkę, aby ograniczyć ich kontakt z zębami;
- Odczekaj z myciem zębów po zjedzeniu kwaśnego posiłku co najmniej 30 minut;
- Używaj pasty do zębów z dodatkiem hydroksyapatytu;
- Używaj szczoteczki w odpowiedniej technice oraz indywidualnie dobranej pasty;
- Staraj się zakończyć posiłek zjedzeniem produktu o neutralnym pH (np. plasterek sera żółtego);
- Zgłaszaj się na wizyty kontrolne do stomatologa przynajmniej raz na pół roku.
Warto pamiętać, że kwasowa erozja szkliwa może dotyczyć również dzieci, dlatego powyższe zasady należy zastosować dla całej rodziny.
Co możesz teraz zrobić?
Silna nadwrażliwość na temperaturę pokarmów odbiera Ci radość spożywania ulubionych potraw? A może zaobserwowałeś u siebie zmiany w wyglądzie szkliwa lub jego uszkodzenie i chciałbyś zbadać, jaka jest ich przyczyna? Zapraszamy na konsultację do Dentico! Nasi eksperci, wyspecjalizowani w wąskich dziedzinach stomatologii, pomogą Ci dotrzeć do źródeł Twojego problemu i doradzą jak prawidłowo zadbać o zdrowie Twoich zębów. Aby umówić się na wizytę, wystarczy zadzwonić pod numer +48 58 600 50 00 .
