Nie od dzisiaj wiadomo, że długotrwały stres ma niekorzystny wpływ na nasze zdrowie. Poczucie niepewności i zagrożenia, związane z aktualną sytuacją epidemiologiczną, u wielu osób wzbudza bardzo silne emocje. Przeciążony nimi organizm w nietypowy sposób daje znać, że w dzieje się coś niepokojącego. Niektóre objawy są widoczne w jamie ustnej, takie jak: stare zęby, owrzodzenia (afty), kserostomia, nocne zgrzytanie zębami, czy problemy z dziąsłami. Często są one bagatelizowane, co może prowadzić do zaostrzenia choroby i pogorszenia ogólnej kondycji organizmu.
Dlatego warto bliżej przyjrzeć się najpopularniejszym schorzeniom o podłożu stresogennym, które znajdują odzwierciedlenie w stanie zdrowia naszej jamy ustnej.
Spis treści
Bruksizm – choroba psychosomatyczna
Jednym z najgroźniejszych schorzeń związanych z nadmiernym stresem jest bruksizm. Objawia się on mimowolnym zaciskaniem zębów i zgrzytaniem nimi podczas snu. Problem ten dotyka osoby w różnym wieku i choć z pozoru wydaje się niegroźny, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W wyniku nadmiernej aktywności żuchwy dochodzi do ścierania się zębów, co powoduje ich osłabienie i podatność na różne uszkodzenia, np. deformacje zgryzu czy dysfunkcje w stawie skroniowo-żuchwowym. Diagnoza i leczenie tego poważnego schorzenia wymaga holistycznego podejścia, co jest możliwe dzięki współpracy specjalistów reprezentujących różne dziedziny medycyny – m.in. ortodonty, protetyka, fizjoterpauty, a nawet psychoterapety. Kompleksowe działanie jest zwykle konieczne, by zlikwidować przyczyny bruksizmu, a nie jedynie minimalizować jego skutki.
Jeśli źródłem bruksizmu jest wada zgryzu, jedną z najskuteczniejszych metod jest założenie aparatu ortodontycznego, który ma za zadanie przywrócić uzębienie do naturalnej pozycji w jamie ustnej, dzięki czemu ścieranie się zębów zostanie wyeliminowane. W przypadku bardziej zaawansowanego stadium choroby, nieodzowne może się okazać odbudowanie w miejsce startych zębów wypełnień kompozytowych bądź rekonstrukcja uzębienia przy pomocy estetycznych koron protetycznych.
Popularnym rozwiązaniem jest również zastosowanie przezroczystych szyn relaksacyjnych, których celem jest złagodzenie objawów choroby poprzez rozluźnienie mięśni szczęki, tak by nie dochodziło do ścierania zębów. Dużą rolę pełni również fizjoterapeuta, który przy pomocy specjalnych masaży, rozluźnia mięśni szyi oraz narządu żucia Pacjenta, dzięki czemu zaciskanie zębów nie jest już tak intensywne. W niektórych sytuacjach nieodzowna może również się okazać konsultacja psychologiczna bądź psychoterapia, które pomogą w dotarciu źródła stresu, zrozumieniu jego przyczyn i wdrożenie skutecznej formy terapii.
Ciekawym rozwiązaniem stosowanym przez niektóre kliniki medycyny estetycznej jest ostrzykiwanie mięśni toksyną botulinową, popularnie zwaną botoksem. Lekarz aplikuje ją w mięśnie żwaczy w celu rozluźnienia nadmiernego napięcia mięśni w komórce ruchowej, dzięki czemu nie dochodzi do silnego zaciskania zębów i ścierania szkliwa.
Jednak należy z dużą ostrożnością podchodzić do tego rozwiązania, ponieważ najnowsze badania wskazują, iż leczenie botoksem może powodować ubytek tkanki kostnej w żuchwie nawet do 40%. Dlatego też nie rekomendujemy tej metody łagodzenia objawów bruksizmu. Stawiamy bowiem na kompleksowe leczenie, którego istotą jest dotarcie do przyczyn problemu.
Kserostomia (nadmierna suchość w jamie ustnej)
Stres może również przyczynić się do wolniejszej pracy gruczołów ślinowych odpowiedzialnych za produkcję śliny, której wydzielanie jest regulowane przez nasz układ nerwowy. Jeśli ten stan utrzymuje się przez dłuższy czas, może prowadzić do kserostomii, czyli zaburzenia pracy ślinianek, którego charakterystycznym objawem jest nadmierna suchość w ustach. Dlaczego ta dolegliwość ma negatywny wpływ na stan zdrowia jamy ustnej? Ślina pełni ważną rolę w wielu procesach, które mają swój początek w jamie ustnej – to właśnie tutaj rozpoczyna się proces trawienia. Dzięki naturalnej zdolności do neutralizacji kwasów wytwarzanych przez bakterie, ślina pełni również ważną funkcję ochronną przed infekcjami próchniczymi i grzybiczymi. Ponadto reguluje pH jamy ustnej i bierze udział w procesie remineralizacji szkliwa. Jej niedobór w jamie ustnej sprzyja powstawaniu wielu groźnych dolegliwości, m.in. infekcji dziąseł, próchnicy, halitozie oraz uszkodzeniom mechanicznym błon śluzowych jamy ustnej.
Nie należy bagatelizować kserostomii, ponieważ może być symptomem poważnej choroby i nieleczona często prowadzi do grzybicy jamy ustnej. Dlatego konieczna jest konsultacja stomatologiczna, dzięki której lekarz – na podstawie wywiadu z Pacjentem oraz badań, ustali najbardziej skuteczne metody leczenia.
Czasami kserostomia pojawia się wyłącznie w porze nocnej i może mieć związek ze słabym nawodnieniem organizmu. Zbyt mała ilość płynów w diecie może doprowadzić do spadku poziomu elektrolitów, dlatego warto zadbać o ich uzupełnienie przed pójściem spać. Problem ten może dotyczyć szczególnie osób zażywających na stałe leki (np. antydepresanty), nałogowych palaczy, zwolenników ostrych potraw w diecie oraz u miłośników używek (np. kawy czy alkoholu). Nocna kserostomia może dotyczyć również osób z tendencja do chrapania czy spania z otwartymi ustami.
Owrzodzenia w jamie ustnej (afty)
Pod wpływem silnego stresu spada ogólna odporność organizmu, który jest narażony na różne infekcje. U niektórych osób mogą pojawić się w jamie ustnej niewielkie nadżerki o okrągłym bądź owalnym kształcie zwykle pokryte białym nalotem. Mowa oczywiście o aftach, które powodują duży dyskomfort w jamie ustnej. Mogą pojawiać się pojedynczo lub grupami na błonach śluzowych języka, podniebienia, wewnętrznej stronie policzka lub warg. Zwykle czynnikami współtowarzyszącymi mogą być również zaniedbania w zakresie higieny jamy ustnej oraz dieta. Osoby przeżywające silne emocje bywają permanentnie zmęczone, przez co tracą motywację do działania, co odbija się również na utrzymywaniu odpowiedniej higieny jamy ustnej oraz prawidłowym odżywianiu się. Często napięcie psychiczne jest rozładowywane poprzez tzw. „zajadanie stresu” . Najczęściej sięgamy wtedy po niezdrowe przekąski – słodycze czy fast foody, które sprzyjają powstawaniu stanów zapalnych w jamie ustnej, w tym bolesnych owrzodzeń. Aby zapobiec powstawaniu aft w jamie ustnej, powinniśmy zadbać o odpowiednią dietę, relaks oraz regularną higienę jamy ustnej. Ważne, aby precyzyjnie szczotkować i nitkować zęby – przynajmniej dwa razy dziennie (po każdym większym posiłku) oraz stosować płyny antybakteryjne do płukania ust.
W przypadku nawracających owrzodzeń w jamie ustnej niezbędna jest konsultacja stomatologiczna i wdrożenie kompleksowego planu leczenia.
Problemy z dziąsłami
Wiele badań wskazuje na to, że przewlekły stres zaburza pracę układu odpornościowego i prowadzi do zwiększonego stężenia kortyzolu (hormonu stresu), który ma negatywny wpływ na zęby i prowadzi do stanów zapalnych dziąseł.
Kortyzol reguluje poziom glukozy we krwi i we właściwym stężeniu korzystnie wpływa na nasz układ immunologiczny. Jednak nie tylko kortyzol szkodzi zębom i dziąsłom, ale również w sytuacjach stresogennych pojawiają się złe nawyki w postaci palenia papierosów, alkoholu czy innych używek, które również zwiększają podatność na występowanie stanów zapalnych dziąseł, co w efekcie może prowadzić do paradontozy, skutkującej utratą zębów. Czynniki emocjonalne odgrywają więc istotną funkcję w rozwoju chorób dziąseł u dorosłych. Dlatego mając świadomość tych zagrożeń warto zadbać o relaks, zdrowe odżywianie, odstawienie używek i w razie pojawienia się dolegliwości związanych z dziąsłami, np. obrzęku dziąseł czy krwawienie podczas szczotkowania) niezwłocznie umówić się na konsultację stomatologiczną.
Co możesz teraz zrobić?
Na co dzień zmagasz się z wieloma stresującymi sytuacjami, które rzutują na stan zdrowia Twoich zębów? A może Twoi najbliżsi sygnalizują nocne zgrzytanie zębami i chciałbyś ustalić jego przyczyny? Umów się na konsultację w Dentico! Wyróżnia nas holistyczne podejście do leczenia, dzięki czemu wyleczymy przyczyny Twojej dolegliwości, a nie jedynie jej objawy. Nasi specjaliści przeprowadzą kompleksowe leczenie, które przywróci Ci piękny i zdrowy uśmiech! Aby umówić się na wizytę, zadzwoń pod numer +48 58 600 50 00 lub wypełnij formularz. Rejestratorki odpowiedzą na nurtujące Cię pytania i pomogą wybrać zadowalający termin spotkania.
